In een tijd waarin leerlingen worden overspoeld met afleidingen van smartphones en sociale media, kan het een uitdaging zijn om hun aandacht vast te houden. Actief leren biedt een oplossing door hen actief te laten deelnemen aan het leerproces. In dit blog bespreken we creatieve werkvormen die leerkrachten en workshopgevers kunnen inzetten om leerlingen te betrekken en hen actief te laten leren.
Wat is Actief Leren?
Actief leren draait om het actief betrekken van leerlingen bij hun leerproces. In plaats van passief naar een docent te luisteren, worden leerlingen gestimuleerd om zelf aan de slag te gaan met de lesstof. Dit kan door middel van discussies, samenwerkingsopdrachten, of creatieve activiteiten die het kritisch en probleemoplossend denken versterken. Actief leren draagt bij aan:
- Grotere betrokkenheid: Leerlingen zijn gemotiveerder doordat ze actief deelnemen.
- Beter begrip en retentie: Leerlingen onthouden meer omdat ze zelf met de stof aan de slag gaan.
- Meer creativiteit: Creatieve werkvormen stimuleren leerlingen om buiten de gebaande paden te denken.
Creatieve Werkvormen voor Actief Leren
Hier zijn een aantal inspirerende werkvormen die je kunt inzetten om leerlingen actief te betrekken:
- Think-Pair-Share Dit is een van de coöperatieve werkvormen. Bij deze werkvorm denken leerlingen eerst individueel na over een vraag of probleem, vervolgens bespreken ze hun ideeën in duo’s, en uiteindelijk delen ze hun inzichten met de rest van de klas. Deze werkvorm bevordert zowel kritisch denken als samenwerking.
Voorbeeld toepassing: In een workshop Podcast/Radio Maken kunnen leerlingen in duo’s brainstormen over een onderwerp voor hun podcast en dit vervolgens presenteren aan de klas.
- Drama en Rollenspel Drama-activiteiten zoals rollenspel kunnen leerlingen helpen om zich in te leven in verschillende situaties of personages, wat niet alleen hun creativiteit stimuleert, maar ook sociale vaardigheden en empathie ontwikkelt.
Voorbeeld toepassing: In een Superhelden of Stunten workshop kunnen leerlingen scenario’s naspelen waarin ze samen obstakels overwinnen en zo hun creatief denken en probleemoplossend vermogen versterken.
- Project-Based Learning (PBL) Bij project-based learning werken leerlingen langdurig aan een project dat aansluit bij de leerdoelen. Ze passen kennis toe om een probleem op te lossen of een product te creëren.
Voorbeeld toepassing: Tijdens de workshop Copy the Building kunnen leerlingen in groepen hun eigen architectonische ontwerpen maken en presenteren.
- Expertles Bij de werkvorm “expertles” verdiepen leerlingen zich in een bepaald onderwerp en worden ze de “expert” voor hun medeleerlingen. Ze bereiden een les of presentatie voor, waarin ze hun kennis delen met de rest van de groep. Dit bevordert niet alleen hun eigen begrip, maar stimuleert ook verantwoordelijkheid en communicatievaardigheden.
Voorbeeld toepassing: In een workshop Erasmus Science Programme kunnen leerlingen zich verdiepen in een wetenschappelijk thema en een expertles aan elkaar geven over hun bevindingen.
- Gamification Spelelementen, zoals punten, badges en ranglijsten, kunnen worden toegevoegd aan het leerproces om de motivatie van leerlingen te vergroten.
Voorbeeld toepassing: Tijdens een Code the Drone workshop zouden leerlingen bijvoorbeeld punten kunnen verdienen door drones succesvol te programmeren, wat hen aanmoedigt om actief en doelgericht te leren.
- Padlet of Kahoot inzetten Digitale tools zoals Padlet en Kahoot maken lessen interactiever. Met Padlet kunnen leerlingen gezamenlijk brainstormen of reflecteren, terwijl Kahoot interactieve quizzen mogelijk maakt die kennis testen en verdiepen.
Voorbeeld toepassing: In de workshop Afro/hiphop danslessen kunnen leerlingen na elke les reflecties delen op Padlet of hun kennis over danscultuur testen met een Kahoot-quiz.
Het Belang van Ervaringsgericht Leren
Een essentieel element van actief leren is ervaringsgericht leren, een onderwijsmethode waarbij leerlingen leren door te doen en door zelf ervaringen op te doen. Door theorie direct in de praktijk te brengen, krijgen leerlingen niet alleen een beter begrip van de leerstof, maar zien ze ook de relevantie ervan in hun dagelijks leven. Dit versterkt hun motivatie en betrokkenheid.
Ervaringsgericht leren helpt leerlingen om abstracte concepten concreet te maken en moedigt hen aan om kritisch na te denken, problemen op te lossen en creatief te werken. Workshops bieden een uitstekende mogelijkheid voor ervaringsgericht leren, waarbij leerlingen leren door middel van directe, hands-on activiteiten.
Conclusie
Actief leren en ervaringsgericht leren bieden leerkrachten en workshopgevers een krachtige aanpak om leerlingen te betrekken en hen te helpen om op een diepere manier met de leerstof om te gaan. Door creatieve werkvormen zoals drama, project-based learning, expertlessen en gamification in te zetten, kunnen zij samen zorgen voor een dynamische en boeiende leeromgeving.
